Çifte vatandaşlık kişiye aynı anda iki ülkenin vatandaşlığını sağlar. Almanya’daki Türk kökenli kişiler için çifte vatandaşlık yalnızca hukuki bir konu değil, aynı zamanda kimlik meselesidir. Bazı ülkeler çifte vatandaşlığı sorunsuz kabul ederken, bazıları ise mevcut vatandaşlıktan feragat edilmesini şart koşar. Bir kişinin iki vatandaşlığı birden taşıyıp taşıyamayacağı, ilgili ülkelerin yasal düzenlemelerine bağlıdır. Almanya’da yürürlükte olan önceki mevzuata göre, vatandaşlık başvurusunda bulunanlar mevcut vatandaşlıklarını bırakmak zorundaydı, ancak bu zorunluluk daha sonra kaldırıldı.
Almanya’da yaşayan Türk vatandaşları için çifte vatandaşlık uzun süre boyunca zorlu bir süreç oldu. Pek çok kişi Alman vatandaşlığı ile Türk kökenleri arasında seçim yapmak zorunda kaldı. Bu sadece duygusal bağlarla ilgili değil, aynı zamanda seyahat kolaylıkları, iki ülkede mülkiyet hakları ve sosyal haklar gibi pratik avantajları da kapsıyordu.
Bu makalede, göç hukuku uzmanı Avukat Zafer Özkan, Türkiye vatandaşları için çifte vatandaşlık imkanları, Alman vatandaşlığına geçiş şartları, 2024 ortasından itibaren geçerli olacak yeni düzenlemeler ve eski Türk misafir işçilere yönelik kolaylaştırmalar hakkında bilgi veriyor.Bu makalede, göç hukuku uzmanı Avukat Zafer Özkan, Türkiye vatandaşları için çifte vatandaşlık imkanları, Alman vatandaşlığına geçiş şartları, 2024 ortasından itibaren geçerli olacak yeni düzenlemeler ve eski Türk misafir işçilere yönelik kolaylaştırmalar hakkında bilgi veriyor.
Türkiye ile Çifte Vatandaşlık Konusunda Sorularınız mı Var?
Bizi 069 87006620 numaralı telefondan arayabilir veya iletişim formumuzu doldurabilirsiniz.
Çifte vatandaşlık, bir kişinin aynı anda iki ülkenin vatandaşlığına sahip olması anlamına gelir. Bu durum, genellikle doğumla kazanılan vatandaşlık yanında, yaşadığı ülkede ek olarak vatandaşlık edinmek isteyen kişiler için geçerlidir.
Her ülkenin vatandaşlık kuralları farklıdır; bazı ülkelerin hukuk kuralları yeni vatandaşlık almak için önceki vatandaşlıktan ayrılmayı şart koşmaktadır. Bazı ülkelerin hukuk kurallarında ise vatandaşlıktan ayrılma söz konusu değildir, bu nedenle çifte vatandaşlık imkanı oluşmaz. Bu konuda hem doğulan ülkenin hem de vatandaşlık alınmak istenen ülkenin yasal düzenlemeleri belirleyicidir.
Çifte vatandaşlık mümkün olduğunda, kişi iki pasaport sahibi olur ve bu durum çoğunlukla "çift pasaport" olarak da adlandırılır.
Almanya’daki vatandaşlığa geçiş sayısı yıllardır artış göstermektedir. 2015 yılında yıllık yaklaşık 107.000 kişi vatandaşlığa alınırken, bu sayı (2020 pandemi yılı hariç) sürekli olarak yükselmektedir. 2022’de yaklaşık 169.000 kişi vatandaşlığa kabul edilirken, 2023’te bu sayı yaklaşık 201.000’e ulaştı. 2022’de vatandaşlık kazananların yaklaşık 14.300’ü Türkiye kökenliydi. 2023 yılında ise yaklaşık 10.700 Türk vatandaşı Alman vatandaşlığına geçti. Bu 10.700 kişinin yaklaşık %87’si Türk vatandaşlığını kaybederken, %13’ü her iki vatandaşlığı birden korudu.
Ancak bu eğilimin 2024 yılında devam etmeyeceği öngörülmektedir. 2024 ortasında yürürlüğe giren Vatandaşlık Modernizasyon Yasası (StARModG) birlikte artık önceki vatandaşlıktan çıkmadan çifte vatandaş olmak mümkün hale gelmiştir. Dolayısıyla, önceki Türk vatandaşlığından feragat etme zorunluluğu artık ortadan kalkmıştır.
Çifte vatandaşlık, özellikle Almanya’daki Türk kökenli kişiler için önemli bir yer tutmaktadır. Vatandaşlık yalnızca hukuki bir statü değil, aynı zamanda güçlü bir kimlik unsuru olarak görülmektedir. Göç geçmişi olan birçok kişi için iki ülke arasında seçim yapmak zorunda olmamak özgürleştirici bir his yaratır.
Hem Alman hem de Türk vatandaşı olmak, bireyin her iki kültüre ve topluma aidiyet duygusunu güçlendirir. Birçok kişi için çifte vatandaşlık, kişisel hikâyelerinin bir yansımasıdır: Almanya’ya misafir işçi olarak gelmiş, burada doğmuş veya büyümüş olabilirler ancak Türkiye ile güçlü ailevi ve kültürel bağlarını korumaktadırlar. Çifte vatandaşlık, bireylere kimliklerini koruma imkânı sağlarken, köklerinden vazgeçmelerini gerektirmez.
Duygusal bağların yanı sıra, çifte vatandaşlığın birçok pratik avantajı bulunmaktadır. Birçok çifte vatandaş, Türkiye’de ailesi, gayrimenkul veya ticari faaliyetleri olduğu için iki ülkede serbestçe seyahat etme, çalışma ve mülk sahibi olma hakkına sahiptir. Çifte vatandaşlık sayesinde karmaşık vize süreçlerinden ve hukuki kısıtlamalardan kaçınılabilir. Bunun yanısıra iki ülkenin sunduğu sosyal haklardan tam anlamıyla yararlanmak mümkündür. Miras düzenlemeleri, sosyal yardımlar emeklilik hakları ve uluslararası kriz dönemlerinde, iki ülkenin sağladığı koruma mekanizmalarından faydalanma imkanları bunlara örnek gösterilebilir.
Ancak çifte vatandaşlık bazı sorumlulukları da beraberinde getirir, özellikle vergi yükümlülükleri açısından dikkat edilmelidir. Bazı durumlarda hem Almanya’da hem de Türkiye’de gelir elde eden kişiler için çifte vergi yükümlülüğü söz konusu olabilir. Genellikle, çifte vergilendirmeyi önlemek amacıyla iki ülke arasındaki vergi anlaşmaları devreye girer. Bu nedenle, finansal kayıplardan kaçınmak için her iki ülkenin vergi yasalarına önceden hakim olmak faydalıdır.
Çifte vatandaşlık, birçok kişi için büyük bir kolaylık sağlamaktadır. Kişinin göç ettiği ülkede hukuki güvence kazanmasını sağlarken, köken ülkesine olan bağlarını koparmasını gerektirmez. Çifte vatandaşlık, ayrımcılığa karşı koruma sağlar, siyasi ve toplumsal katılımı destekler ve göç geçmişi olan bireylerin kimliklerinden ödün vermeden Almanya’da kendilerini güvende hissetmelerine katkıda bulunur. Çifte vatandaşlık yalnızca iki pasaporta sahip olmak anlamına gelmez, aynı zamanda iki dünya arasında seçim yapmak zorunda kalmadan özgürlüğü simgeler.
Alman vatandaşlığının, mevcut bir vatandaşlıkla birlikte (örneğin Türk vatandaşlığı) alınması için kişinin hangi ülkeden Almanya’ya geldiği önemli değildir. Belirleyici olan tek unsur, vatandaşlık yasasının (StAG) § 10. maddesi kapsamında öngörülen yasal şartların yerine getirilmesidir.
2024 başında yürürlüğe giren yeni yasal düzenleme ile vatandaşlık kuralları köklü bir şekilde değişti. 2024 öncesinde geçerli olan temel ilke, çoklu vatandaşlıktan kaçınılması gerektiği yönündeydi, yani kişilerin yalnızca tek bir vatandaşlığa sahip olması tercih ediliyordu. Ancak 2024 ortasında bu ilke terk edildi. Bu değişiklikten önce, Alman vatandaşlığı almak isteyenler genel olarak önceki vatandaşlıklarından çıkmak zorundaydı. Özellikle Almanya’daki Türk vatandaşları için bu büyük bir engel teşkil ediyordu, çünkü birçok kişi Türkiye ile sahip olduğu hukuki ve kültürel bağlarını korumak istiyordu.
2024 yılında gerçekleştirilen vatandaşlık hukuku reformu, Alman vatandaşlığının kazanılmasını kolaylaştıran ve çifte vatandaşlığı genel olarak mümkün kılan önemli değişiklikler getirdi. Alman vatandaşlığı edinen kişiler artık önceki vatandaşlıklarından çıkmak zorunda değil. Bu düzenleme sayesinde, Türk vatandaşları Alman vatandaşlığına geçiş yaparken Türk vatandaşlıklarını ve kültürel bağlarını koruyabiliyorlar.
Türkiye ile Çifte Vatandaşlık Konusunda Sorularınız mı Var?
Bizi 069 87006620 numaralı telefondan arayabilir veya iletişim formumuzu doldurabilirsiniz.
Türkiye ile Çifte Vatandaşlık Konusunda Sorularınız mı Var?
Bizi 069 87006620 numaralı telefondan arayabilir veya iletişim formumuzu doldurabilirsiniz.
2024 yılında vatandaşlık yasasında yapılan reform, Alman vatandaşlığının kazanılmasını kolaylaştıran ve çifte vatandaşlığı genel olarak mümkün kılan önemli değişiklikler getirdi. Alman vatandaşlığını edinmek için, Alman Vatandaşlık Yasası'nın (StAG) 10. maddesinin 1. fıkrasında belirtilen şartların yerine getirilmesi gerekmektedir;
Fiil Ehliyet, Başvuru ve Kimlik Tespiti: Alman vatandaşlığına geçiş için, Vatandaşlık Yasası’nın (StAG) 10. maddesinin 1. fıkrası uyarınca, başvuru yapacak kişinin fiil ehliyet sahibi olması gerekmektedir. fiil ehliyet sahibi kişi, 16 yaşını doldurmuş ve hukuki işlem yapma yetisine sahip olan kişidir. Eğer kişi hukuki işlem yapma yetisine sahip değilse, başvuru yalnızca yasal temsilcisi tarafından yapılabilir. Başvuran kişinin vatandaşlığı ve kimliği açıkça belirlenmeli ve resmi olarak doğrulanmalıdır.
Almanya’da Hukuka Uygun ve Almanya’da Düzenli Oturum: Alman vatandaşlığını kazanmak isteyen kişilerin en az beş yıldır (değişiklik öncesi sekiz yıl) Almanya’da hukuka uygun şekilde oturum statüsüne sahip olması gerekmektedir. Bu sözü geçen minimum oturum statüsü, başvuru sırasında sağlanmış olmalıdır. Başvuran kişi süresiz oturma izni (unbefristete Aufenthaltserlaubnis) veya yerleşim iznine (Niederlassungserlaubnis) sahip olmalıdır. Sözü edilen oturma statüsü mutlaka hukuka uygun şekilde gerçekleşmelidir. Ancak sınır dışı edilme kararının uygulanmaması yeterli kabul edilmez, bu nedenle örneğin geçici tolerans (Duldung) veya geçici oturma izni (Aufenthaltsgestattung) ile vatandaşlığa geçiş mümkün değildir.
Geçimini Sağlama Şartı: Vatandaşlık başvurusunda bulunan kişi, kendisi ve bakımından sorumlu olduğu aile bireyleri için devlet yardımı olmadan geçimini sağlayabilmelidir. Sürekli olarak sosyal yardım veya Bürgergeld geliri (eski adıyla Hartz IV) alınmamalıdır. Hastalık, eğitim veya ebeveyn izni gibi sebeplerden dolayı zor durumda olan kişilerin vatandaşlık başvurusu yapabilmesine yönelik istisna, sadece 23 Ağustos 2023’e kadar verilen başvurular için geçerli olmaya devam etmektedir. 2024 yılı ortasındaki yasa değişikliği ile vatandaşlığa geçiş şartları zorlaşmıştır.
Ancak bu konuda bir istisna bulunmaktadır: Vatandaşlık başvurusundan önceki 24 ay içerisinde en az 20 ay boyunca çalışma koşulu sağlanmışsa, bu şart yerine getirilmiş sayılır. Bu istisna, yalnızca başvuru sahibi için değil, aynı zamanda reşit olmayan çocukları ve son 24 ayda en az 20 ay çalışmış olan eş veya partneri için de geçerlidir.
Suçsuzluk veya Ağır Suç İşlememiş Olma Şartı: Alman vatandaşlığına geçiş sürecinde, başvuru sahibinin ağır suç işlememiş olması veya hakkında devam eden bir soruşturma bulunmaması gerekmektedir. Başvuru sürecinde şu unsurlar dikkate alınır: Ceza mahkemesi kararları, para cezaları ve mahkeme emirleri, hukuki iyileştirme ve güvenlik tedbirleri (eğer başvuran kişi hukuki ehliyete sahip değilse), gençlik cezaları. Ancak, genellikle küçük suçlar sorun teşkil etmez, örneğin 90 günün altında para cezaları genellikle vatandaşlık başvurusunu etkilemez.
Almanca Dil Bilgisi Şartı: Vatandaşlık başvurusu yapan kişiler, Avrupa Ortak Referans Çerçevesi (GER) kapsamında B1 seviyesinde Almanca bilgisine sahip olduklarını kanıtlamalıdır. Bu kanıt, bir dil sertifikası (örneğin Goethe-Institut, Telc veya VHS) veya Almanya’da alınmış bir okul diploması ile sağlanabilir.
Vatandaşlık Testini Geçme Şartı: Vatandaşlığa geçmek isteyen adaylar, vatandaşlık testini başarıyla tamamlamalıdır. Bu test, Almanya’nın tarihi, kültürü ve hukuk sistemi hakkında toplam 33 sorudan oluşmaktadır. Almanya’da eğitim görmüş ve okul diploması almış kişiler, bu testten muaf tutulmaktadır.
Özgürlükçü Demokratik Düzenin Kabulü Almanya’nın Nazi Rejimi Altındaki Adaletsizliklerden Doğan Tarihsel Sorumluluğunu ve Yahudi Halkının Korunmasını Kabul Etme Şartı: Alman vatandaşlığına geçmek isteyen kişiler, özgürlükçü demokratik düzeni ve Almanya’nın Nazi dönemine ilişkin tarihsel sorumluluğunu kabul etmelidir. Her iki konuda da bir bağlılık beyanı verilmesi gerekmektedir. Başvuru sahibi yalnızca beyan sunmakla kalmayıp, özgürlükçü demokratik düzen ve Nazi rejiminin tarihi ile sonuçlarına dair bilgi sahibi olmalıdır.
Yüzeysel bir bağlılık beyanı, içeriği tam olarak anlaşılmadığı veya başvuru sahibinin bilincinde olmadığı takdirde yetkililerce yeterli olmayacaktır. Yetkililer, kişinin gerekli vatandaşlık bilgilerine sahip olup olmadığını değerlendirmek için kişisel görüşmeler düzenleyebilir. Vatandaşlık testi veya entegrasyon kursuna katılmak tek başına yeterli değildir; çünkü bunlar temel vatandaşlık bilgilerini tam olarak kapsamaz.
Bu nedenle, vatandaşlık başvurusunda bulunan kişilerden, Alman Anayasası’nın prensipleri ve temel hakları hakkında geniş ve derinlemesine bilgi sahibi olmaları beklenmektedir.
Mevcut vatandaşlıktan çıkma veya feragat etme zorunluluğu (§ 10 Abs. 1 Nr. 4 StAG a.F.) artık açıkça gerekli değildir.
Eski Türk misafir işçiler için vatandaşlık sürecinde iki temel kolaylık sağlanmaktadır; dil seviyesine ilişkin gereklilikler ve geçim güvencesi koşulu. 30 Ekim 1961 tarihli Türkiye ile yapılan İşçi Alımı Anlaşması kapsamında 30 Haziran 1974’ten önce Almanya’ya gelmiş kişiler, sosyal yardım (SGB XII) veya vatandaşlık geliri (SGB II) almadan geçimlerini sağladıklarını kanıtlamak zorunda değildir.
Bu durumdaki kişiler sosyal yardım veya vatandaşlık geliri alsalar bile Alman vatandaşlığına geçiş yapabilirler (§ 10 Abs. 1 Satz 1 Nr. 3a StAG). Aynı uygulama, Almanya’nın diğer ülkelerle yaptığı işçi alım anlaşmaları kapsamında 30 Haziran 1974’ten önce Almanya’ya gelmiş misafir işçiler için de geçerlidir (örneğin İtalya, eski Yugoslavya, Yunanistan, İspanya vb.).
Eski misafir işçilerin Alman vatandaşlığına geçişinde, B1 seviyesinde Almanca dil yeterliliği şartı belirli durumlarda aranmamaktadır. Eğer başvuran kişi günlük hayatında belirgin zorluk yaşamadan Almanca iletişim kurabiliyorsa (§ 10 Abs. 4 Satz 3 StAG), dil sertifikası sunması gerekmeyebilir. Bu, temel seviyede Almanca konuşarak anlaşabilme yeterliliğini ifade etmektedir. Dil seviyesi konusundaki bu kolaylıklar, 2024 yılının ortasından itibaren yürürlüğe girmiş olup, Vatandaşlık Modernizasyon Yasası (StARModG) ile yeniden düzenlenmiştir.
Türkiye ile Çifte Vatandaşlık Konusunda Sorularınız mı Var?
Bizi 069 87006620 numaralı telefondan arayabilir veya iletişim formumuzu doldurabilirsiniz.
Sonuç
You are currently viewing a placeholder content from Facebook. To access the actual content, click the button below. Please note that doing so will share data with third-party providers.
More InformationYou are currently viewing a placeholder content from Instagram. To access the actual content, click the button below. Please note that doing so will share data with third-party providers.
More InformationYou are currently viewing a placeholder content from X. To access the actual content, click the button below. Please note that doing so will share data with third-party providers.
More Information